هنگامی که غذا می‌خورید، غذا پس از دهان وارد معده و از آنجا وارد روده کوچک و در انتها وارد روده بزرگ می‌شود چنانچه پس از مصرف غذا احساس درد، گرفتگی نفس و پیچش در ناحیه شکم و در نواحی مختلف آن داشته باشید؛ می‌توان به سندروم روده تحریک پذیر مشکوک شد. در این مطلب از با این موضوع آشنا می شویم.
سندروم روده تحریک پذیر چیست؟!
سندروم روده تحریک پذیر بیماری است که افراد زیادی دچار آن هستند؛ گاهی اوقات به طور مداوم و گاهی در طیف کوتاهی از زمان، اما آنچه مسلم است این بیماری هرگز به سرطان تبدیل نمی‌شود و زنان دو برابر بیشتر از مردان به آن مبتلا می‌شوند. سندروم روده تحریک پذیر می تواند همراه با اسهال یا یبوست ویا هر دوی آن‌ها و همچنین نفخ شکم همراه باشد. اکثر کسانی که دچار سندروم روده تحریک پذیر هستند، از دردهای تیرکشنده در ناحیه مرکزی یا پهلوها رنج می‌برندکه معمولا بصورت درد وپیچ زدن در ناف و قسمت پایین شکم و احساس درد و گرفتگی( قلنج) در پهلوها احساس می‌شود. این افراد معمولاً در گفتگو با پزشک عنوان می‌کنند که این درد را به صورت خفیف همواره داشته‌اند، اما اکنون بیشتر شده و پس از بررسی معلوم می‌شود که یک حمله یا شوک عصبی و استرس، همچون فوت ناگهانی عزیزان یا یک اسباب کشی یا مهاجرت و یا یک تغییر شغلی و... عامل تشدید آن بوده است.
گاهی اوقات بیمار تنها درد خفیفی در شکم و درد زیادی در ناحیه کمر احساس می‌کند که شاید در ظاهر هیچ ارتباطی با روده نداشته باشد. آنچه مسلم است سندروم روده تحریک پذیر که از آن به عنوان IBS نیز نام برده می‌شود، بیماری است که بر اثر عدم تحمل و هضم مواد غذایی وخوب کار نکردن آنزیم‌های داخل روده همراه با یک زمینه استرسی و روحی ایجاد می‌شود. برای تشخیص سندروم روده تحریک پذیر آزمایش خاصی وجود ندارد و پزشک با گرفتن شرح حال بیمار و چند دستور غذایی و کنترل بیمار می‌تواند به آن پی ببرد؛ اما در سنین بالا تشخیص سندروم روده تحریک پذیر کمی مشکل‌تر بوده و گاهی اوقات به تست باریوم ویا حتی کولونوسکوپی نیز نیاز است.
چنانچه احساس می کنید دچار بیماری سندروم روده تحریک پذیر هستید، خودتان در تشخیص آن می‌توانید اقدام کنید. برای این کار به یک دفتر و قلم نیازمندید. سعی کنید در وعده‌های غذایی که میل می‌کنید مواد مورد مصرف را یادداشت کرده و کنترل نمایید که پس از مصرف چه موادی دچار درد در ناحیه شکم، اسهال و یبوست می‌شوید. چنانچه پس از حذف این مواد از رژیم غذایی خود دیگر دچار این درد و حالت تهوع نشدید، مسلما به سندرم روده تحریک‌پذیر دچار شده‌اید. البته در بررسی‌های خود علاوه بر مواد غذایی باید حالت و روحیات خود را نیز در دفتر مورد‌نظر یادداشت بفرمایید. گاهی اوقات با عجله غذا خوردن و با تنش غذا خوردن خود نیز می‌تواند موجب ایجاد سندروم روده تحریک پذیر بشود. معمولاً این دردها با خوردن غذا تشدید شده و پس از دفع گاز و تخلیه روده‌ها احساس آرامش و کم شدن درد می‌کنید.
سندروم روده تحریک پذیر و درد پهلوها
در سندروم روده تحریک پذیر به علت خوب کار نکردن روده‌ها در هضم و جذب مواد غذایی، شما این درد را به صورت پیچ زدن در ناف و گرفتگی در پهلوها احساس می‌کنید. گاهی اوقات این درد پهلوها ممکن است با درد کلیه یا تخمدان‌ها اشتباه شود؛ اما هیچ ارتباطی به آن مناطق ندارد، زیرا پس از مصرف غذا زیاد شده و بعد از تخلیه گاز و روده‌ها درد آن کاهش می‌یابد. البته لازم به ذکر است که در مواقعی که دچار استرس و حالت‌های تنش روحی هستید و حتی در زمان قاعدگی ممکن است این دردها تشدید پیدا کند.
غذاهای مضر برای مبتلایان به روده تحریک پذیر
یکی از مهمترین عواملی که به بهبود مبتلایان به سندروم روده تحریک پذیر کمک می‌کند، رعایت رژیم غذایی است. برخی از نوشیدنی‌ها و خوراکی‌ها محرک اصلی این بیماری هستند و باید تا حد امکان از آن‌ها دوری کنید. علائم بیماری اغلب پس از مصرف برخی از محصولات مانند شکلات، شیر یا الکل بدتر می‌شوند و ممکن است باعث یبوست یا اسهال شوند. برخی از میوه‌ها، سبزیجات و نوشابه‌های گازدار باعث ایجاد نفخ و ناراحتی می‌شوند.
افراد مبتلا به بیماری روده تحریک پذیر باید تا حد امکان از مواد غذایی زیر که باعث نفخ می‌شوند اجتناب کنند:
رژیم غذایی مناسب برای مبتلایان به سندروم روده تحریک پذیر
مدیریت مصرف فیبر
به اکثر مبتلایان سندروم روده تحریک پذیر پیشنهاد می‌شود که میزان فیبر دریافتی خود را افزایش دهند. سطح متعادل فیبر در رژیم غذایی می‌تواند به هضم سالم کمک کند.
مکمل‌های پروبیوتیک
مصرف پروبیوتیک معمولا به اکثر مبتلایان کمک می‌کند. پروبیوتیک‌ها باکتری‌های مفیدی هستند که باعث سلامت روده می‌شوند. البته، ممکن است فرد بلافاصله پس از مصرف مکمل، اثرات آن را احساس نکند. بنابراین باید در چندین هفته مصرف شود تا در بلند مدت بتوان اثرات مثبت آن را بررسی کرد.
یادداشت عادات غذایی
تغییر در عادات غذایی می‌تواند به کنترل علائم کمک کند و در واقع هیچ رژیم ثابتی برای همه بیماران وجود ندارد. بنابراین، ممکن است فرد برای یافتن یک رژیم غذایی راحت و سازگار، نیاز به گذراندن مراحل آزمایش و خطا را داشته باشد. ثبت عادات و تغییرات غذایی به شما کمک می‌کند تا متوجه شوید که کدام یک از مواد غذایی و نوشیدنی‌ها، موجب تحریک این بیماری می‌شوند و کدام یک مفیدند. در نتیجه خیلی راحت‌تر می‌توانید وعده‌های غذایی خود را میل کنید.
درمان بیماری روده تحریک پذیر
در حال حاضر هیچ درمان خاصی برای این بیماری وجود ندارد. با این حال، اگر فرد مبتلا از عوامل محرک دوری کند، رژیم غذایی مناسبی داشته باشد و به توصیه‌های پزشک خود عمل کند، به طور قابل توجهی می‌تواند عوامل بیماری را کاهش داده و از پیشرفت آن جلوگیری کند. بهتر است بگوییم که این درمان‌ها در کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی موثرند. از این‌رو در ادامه موارد مختلفی را به شما معرفی می‌کنیم که برای این بیماری مفیدند:
مدیریت رژیم غذایی
همچنین در نظر داشته باشید که هر 3 وعده‌ی غذایی، باید در برنامه روزانه شما باشند و هیچ وعده‌ای حذف نشود. به علاوه، غذای خود را هر روز در یک زمان مشخص آماده کنید. از تند غذا خوردن دوری کرده و آن را بدون عجله و آرام میل کنید.
مصرف دارو
داروهای ضد اسپاسم: جهت کاهش درد عضلات روده و گرفتگی شکم
داروهای ملین: جهت رفع یبوست
داروهای ضد تحریک: جهت کاهش علائم اسهال
آلوسترون: موثر در اسهال
آمیتیزا: موثر در یبوست
ریفاکسیمین و آنتی بیوتیک: کاهش اسهال
الوکسادولین: جهت مصرف در موارد بسیار شدید و پیشرفته
توجه: موارد عنوان شده فقط برخی از مهمترین داروهای روده تحریک پذیر هستند که فقط تحت نظر پزشک تجویز می‌شوند. بنابراین از مصرف خودسرانه آن‌ها خودداری کرده و ابتدا با پزشک مشورت کنید. باز هم تاکید می‌کنیم از مصرف خودسرانه این داروها پرهیز کنید.
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به سایت دکتر مرجان محمدیان می باشد.
طراحی و پیاده سازی توسط تیم تخصصی وطن دیزاین